Vergeet die teleprompter – handige tips voor een werkbaar alternatief

Bouw je eigen – Tja hoe zullen we het noemen?

Je hebt twee soorten mensen, mensen die onvoorbereid een hele video volkletsen en mensen die dat niet doen. De eerste categorie noemen we politici, de andere categorie dat zijn jij en ik waarschijnlijk.

Wanneer jij een online training gaat maken en je wilt ook ’talking head’ video’s schieten, dan is er een aantal mogelijkheden om dit te doen.

De eerste mogelijkheid is dat je hard gaat studeren, tot je je hele tekst helemaal uit je hoofd kent (tip: Als je het op rijm doet is het makkelijker, hoewel ik niet zeker weet of je cursist dat op prijs zal stellen). De tweede mogelijkheid is, dat je de tekst opschrijft en voorleest.

In een grijs verleden -en dat bedoel ik heel letterlijk, televisies waren toen nog zwart wit- vond niemand het erg, wanneer de nieuwslezer een aantal velletjes papier in zijn handen had en hier regelmatig op spiekte. Maar tegenwoordig willen we toch de illusie hebben, dat iemand het allemaal uit zijn of haar hoofd weet.

Dus direct voorlezen dat maakt geen goede indruk op je publiek. Een tweede mogelijkheid is grote vellen papier achter de camera hangen en het daarvan voorlezen. Het probleem hier is echter dat je steeds ergens anders heen lijkt te kijken, behalve naar de camera zelf.

Teleprompters

Nu hebben sinds decennia video en filmmakers dit bezwaar onderkend en al snel werd de ’teleprompter’ uitgevonden. Een teleprompter is een geniaal eenvoudige constructie, waarbij door een half-doorlatende spiegel aan de ene kant de tekst weerspiegeld wordt, en aan de andere kant de camera opneemt.

Nu is er slechts één nadeel met betrekking tot die teleprompters. Ze zijn meestal razend duur.

Autocue software

Maar een teleprompter is natuurlijk helemaal nutteloos als je stilstaande tekst op je scherm hebt. Dus je hebt nog een ander component nodig. Software die een tekst over jouw scherm laat ‘schuiven’ in een door jou gekozen snelheid.

Een tweede belangrijk kenmerk is, dat je de tekst makkelijk moet kunnen vergroten, je moet het tenslotte van een grotere afstand kunnen lezen, en dat de tekst in spiegelbeeld getoond kan worden. Per slot van rekening zal een traditionele teleprompter de tekst jou via een spiegel tonen. Ook moet de tekst ‘normaal’, niet gespiegeld getoond kunnen worden. Mijn oplossing wordt namelijk niet gespiegeld.

Chinese teleprompters

Nu wordt alles wat (te) duur is in China nagemaakt. Per slot van rekening hoef je kinderen onder de twaalf niet zo’n hoog salaris te betalen en die kleine vingertjes kunnen al die schroefjes een stuk makkelijker aandraaien, dan die dikke worstvingers van volwassenen.

Los van de kinderarbeid is er nog een goede reden om voorzichtig te zijn met dit soort producten, zoals een kennis van mij onlangs ontdekte. Zij had in een Belgische webshop een teleprompter voor ‘nog geen 200 euro’ gevonden. Helaas voor haar bood die dropshipper ‘AliExpress’ producten aan en na twee maanden wachten en het betalen van invoerrechten en inklaringskosten van een kleine honderd euro kreeg ze ‘haar’ teleprompter.

Het huilen stond haar nader dan het lachen toen ze ontdekte, dat deze ’teleprompter’ indien ze hem direct in vanuit China besteld zou hebben slechts 50 euro had gekost (natuurlijk nog steeds met inklaringskosten). Want dan had het feit dat die ‘half doorlatende spiegel’ vooral ook ‘half doorliet’ aan de kant van de camera een stuk minder pijnlijk geweest. Alles wat ze opnam was onscherp met een vage reflectie van de letters in beeld.

Zelf bouwen

Het zelf bouwen van een teleprompter is eigenlijk helemaal niet zo moeilijk. Ik heb er verschillende ‘recepten’ voor gevonden op het Internet maar geen van deze recepten voldeed aan mijn eigen wensen.

Het algemene idee is eigenlijk nog genialer dan de oorspronkelijke teleprompter.

Want je hebt namelijk helemaal geen halfdoorlatende spiegel nodig, wanneer er geen lichtinval van welke kant ook plaats kan vinden. Met een stuk zwarte stof.

Op YouTube heb ik een video gevonden die je keurig uitlegt, hoe je dit kan doen. De maker zelf gebruikt de doos waarin hij zijn iPad heeft gekocht, maar mocht je jouw tablet al wat langer hebben, dan heb je wellicht de doos niet meer. Troost je, met een schoenendoos bereik je hetzelfde resultaat.

De hier geboden oplossing is een op zich goed werkende oplossing die echter staat of valt met de kwaliteit van de glasplaat die je gebruikt.

Ook zou ik een dergelijke installatie niet mee op reis willen nemen. Een glasplaat, schoenendoos en twee statieven is toch aardig wat ballast, wanneer ik bijvoorbeeld commentaar bij een video op locatie zou willen leveren.

De ‘net-niet-teleprompter’

Het idee achter de teleprompter is, dat de toeschouwer niet de indruk moet hebben, dat je niet in de camera kijkt. En omdat die teleprompter letterlijk recht voor de camera is, kijk je dus altijd in de camera.

Nu bestaat er bij camera’s zoiets als een ‘parallax’. Wanneer je vroeger in de tijd van de lichtgevoelige film een camera had die geen spiegelreflex was -en vrijwel iedere consumentencamera was ‘geen spiegelreflex’, -dan keek je door een zoeker die net iets boven, en meestal ook net iets naast, de daadwerkelijke lens geplaatst was.

Wanneer je op korte afstand een foto nam, dan kon je net ‘naast het onderwerp’ zitten, maar op grotere afstand was het verschil tussen het zoekerbeeld en het lensbeeld nauwelijks op te merken.

Omgekeerd werkt dit ook. Wanneer ik met mijn neus tegen de lens gedrukt sta en ik kijk naar iets wat op de camera staat, dan zie je mij scheel omhoog kijken. Sta ik op een meter afstand, dan begin je je af te vragen, of ik wel in de lens kijk, maar sta ik op een nog grotere afstand kan je niet meer zien of ik nu in de lens kijk, of naar iets wat net 10 centimeter boven die lens staat.

Wat nu, wanneer ik een soort adapter zou hebben, die ik in de hot- of cold shoe van mijn camera zou kunnen schuiven, waarin ik mijn telefoon of tablet vast kan klemmen?

Warme en koude schoenen

Wanneer je minder thuis bent in de wereld van de fotografie en videografie, dan zal je mijn geklets over hot shoe en cold shoe mogelijk niet begrijpen.

Een ‘hot shoe’ is de aansluiting die meestal midden bovenop een camera zit en die in het verleden ook wel de ‘flitsschoen’ werd genoemd, omdat hij bedoeld was om je flitser hierin te schuiven.

Over de jaren heen bedachten we steeds meer bedacht wat we in die ‘flitsschoen’ konden schuiven. Waterpassen, microfoons, noem maar op.

De makers van professionele videocamera’s (en ook die van sommige niet-professionele) bedachten dat zo’n ‘accessoire schoen’ wel handig is, maar op een videocamera heb je geen flitser nodig. Maar je kan hier wel een schoen zonder flitscontact opzetten, en zo ontstond het verschil tussen de hot shoe (die flitscontacten bevat) en de ‘cold shoe’ (die deze niet bevat). En ook de videocamera’s kregen sinds dien van alles in de schoenen geschoven.

En dan blijkt het niet te bestaan…

Ik kon mij niet voorstellen, dat er niet zoiets te koop zou zijn als een smartphone adapter met een cold shoe aansluiting. Maar hard ik de zoek-lemmingen van Google liet zoeken, ze konden niets vinden. Zelfs niet in China.

Maar gelukkig ben ik ook niet voor één gat te vangen. Want wanneer je de diverse onderdelen aan elkaar koppel is het nog steeds heel goed mogelijk.

En inmiddels heb ik ervaring met mijn eigen ‘Parallax Teleprompter’ op mijn Smartphone.

De opzet is eigenlijk heel eenvoudig.

Balhoofd

Het eerste wat je nodig hebt is een zogenaamd ‘mini balhoofd’ met een mogelijkheid voor bevestiging aan de cold- of hot shoe. Deze heb ik bij CameraNu gevonden, maar iedere zichzelf respecterende fotozaak heeft dit op voorraad liggen, of kan het bestellen.

Statiefadapter

Het tweede is een adapter voor de smartphone, met de aansluiting voor een statiefmoer. Hiervan zijn er gelukkig heel wat meer te vinden. Zelf heb ik voor een oplossing van adapter plus ministatief gekozen, omdat dit ook handig is, wanneer ik op mijn telefoon een cursus wil bekijken. Ik kan hem dan voor mij neerzetten en bekijken. Maar voor enkele euro’s heb je al een losse adapter, zonder statief.

De rest is simpel. Je bevestigd je telefoon in de adapter, maakt dit vast aan de schroef van het balhoofd en plaatst het geheel -in die volgorde- in de accessoireschoen van je camera.

Bijkomend voordeel van deze oplossing, is dat in de ‘doe het zelf schoenendoos’ oplossing de microfoon van je camera wordt bedekt door de ‘installatie’ en dit een nadelige invloed heeft op de kwaliteit van je geluid. Dat hoeft natuurlijk helemaal geen echt nadeel te zijn, want in mijn artikel over ‘Talking head’ video’s heb ik je al aanbevolen het geluid voor de video apart op te nemen.

Maar wanneer je op locatie wilt filmen (ja hoor, met twee statieven en een schoenendoos…) is het bedekken van de microfoon toch wel een groot nadeel. Tenzij je natuurlijk een fieldrecorder voor het geluid meeneemt.

Het eindresultaat in beeld

En zo komt het er dan uiteindelijk uit te zien. Mijn JVC camera met een oude Samsung telefoon er op als ‘net-niet-teleprompter’. Een perfect werkende autocue.

Er komt heel wat bij kijken

Bij het maken van cursusvideo’s komt heel wat kijken. Gelukkig organiseer ik regelmatig online live cursussen over diverse onderwerpen rond dit thema.

Wil je op de hoogte blijven? Ontvang dan de browser push berichten iedere keer wanneer er een nieuw blogartikel is geplaatst. Dit doe je door op de bel linksonder op het scherm te klikken en de instructies te volgen.