Onderwijs op afstand – Live trainingen zonder het huis te verlaten

Beperkingen dagen je creativiteit uit!

Het Corona virus heeft onze samenleving danig veranderd. Op allerlei fronten. Een tijdje geleden heb ik een artikel gepost over hoe onze nieuwe ‘houd afstand’ en ‘vrijwillige quarantaine’ policy de ecommerce beïnvloed. Maar ook de manier waarop we leren zal danig veranderen.

De vraag naar online trainingen zal ongetwijfeld toenemen in de komende tijd. En de vraag naar support om trainingen online te krijgen ook. Ik merk het zelf aan het groot aantal ‘spoedverzoeken’ wat ik krijg om online leeromgevingen op te zetten. Ondernemers die het vooral moesten hebben van de verkoop van trainingen en cursussen hebben nu een serieus probleem.

Maar ‘online leren’ moet je liggen. Ik heb cursisten die er zelf niets mee hebben. De wisselwerking tussen docent en student en studenten onderling is immers ook een belangrijk onderdeel van de training.

Dit is iets wat je bijvoorbeeld heel sterk merkt bij een training als ‘WooCommerce – In Detail‘ waar op de eerste cursusdag een tweetal uur als Q&A sessie is ingepland. Mijn ervaring is dat hier de student-student interactie, allemaal mensen met een eigen webshop, maar totaal verschillende ervaringen, minstens net zo belangrijk is als de docent-student interactie.

Een groepstraining online

Ik geef al jaren de mogelijkheid aan bedrijven om de trainingen die ik ‘gepland’ aanbiedt ook als maatwerk training in te kopen. In dat geval geef ik de training op mijn of de klant zijn locatie (afhankelijk van het aantal deelnemers).

Nu we voorlopig door de COVID crisis geen bijeenkomsten meer kunnen houden, werden er natuurlijk geen trainingen meer gegeven. Tot recentelijk een nieuwe klant mij vroeg of ik voor hem en zijn zakenpartner de training ‘Starten met een Online Leeromgeving’ wilde geven. En dat… online.

Niet zo gek lang daarna kwam een tweede verzoek voor een online training.

De juiste apparatuur en software.

Nu kan een online training geven al heel eenvoudig. Je hebt een webcam nodig, streaming software en een microfoon. En dan heb je het, toch?

Voor een uur of zo wil dat wel lukken, maar wanneer je een dagdeel of zelfs een hele dag een training op afstand wilt geven dan zal je echt wat meer moeten doen. Essentieel is hier namelijk ook de interactie tussen jouw en je studenten.

En persoonlijk, wanneer iemand een paar uur lang tegen mijn hoofd gefilmd door een webcam moet kijken, kan ik mij prima voorstellen, dat het wel heel slaapverwekkend wordt.

En eerlijk gezegd, wanneer ik geen ‘feedback’ vanuit de virtuele klas heb, dan is het voor mij ook weinig inspirerend.

We willen dus iets meer. En in dit blogartikel wil ik graag stap voor stap met je bekijken, wat dat ‘iets meer’ zou kunnen zijn.

De streaming software

Laten we met de streaming software beginnen. Omdat iedereen zijn eigen behoeften heeft, en de grootte van jouw ‘klaslokaal’ heel anders kan zijn, dan het mijn, is het goed dat je op prijs en technische mogelijkheden je eigen onderzoek doet. Je kan hier aan Google Hangouts denken, Discord, een Skype groepschat (zou ik zelf niet aanbevelen, mijn ervaring is dat de verbinding nogal instabiel kan zijn), Zoom of een andere dienst. Zelf gebruik ik WhereBy.com.

Denk er aan dat je cursisten van verschillende platforms zullen willen kijken, dus zorg in ieder geval, dat ze niet afhankelijk zijn van het installeren van bepaalde software. Web based streaming diensten hebben daarom sterk de voorkeur.

Je locatie

Zorg ervoor, dat je op een goed verlichte locatie bent. En kruip alsjeblieft niet voor de hele cursus achter je PC. Afhankelijk van je mogelijkheden, sta of zit ergens en zorg dat je

Het aansluiten van je camera

De eerste uitdaging die je tegen zal komen is om je camera aan te sluiten op je computer. Gebruik je een webcam dan is dat natuurlijk geen probleem, want die zijn ervoor gemaakt, maar gebruik je een andersoortige camera, dan kan dit toch enkele problemen opleveren.

Het aansluiten van een ‘gewone’ videocamera op een computer wil namelijk niet altijd zomaar lukken. De makkelijkste manier om een videocamera op een computer aan te sluiten is door middel van een ‘firewire’ kabel. Hierbij is echter één probleem: Dit is een verouderde standaard. En veel moderne camera’s en computers zijn inmiddels niet meer voorzien van een firewire aansluiting.

Veel videocamera’s zijn voorzien van een USB aansluiting, maar vaak is dit alleen bedoeld voor bestandsoverdracht, niet voor beeldoverdracht.

Video capture

Nu heeft jouw videocamera hoogstwaarschijnlijk een HDMI poort, er zit ook een HDMI poort op je computer, dus het lijkt nogal voor de hand te liggen, om je video met een HDMI kabel aan te sluiten op je computer. Dat zal helaas in de meeste gevallen niet werken. De meeste computers hebben namelijk alleen een HDMI uitgang en wat jij nodig hebt, is een ingang. Het videosignaal moet je computer in, niet eruit.

Daar is dus een extra hulpmiddel bij nodig. Dit kan door middel van een insteekkaart voor je computer, of door middel van een klein kastje met een USB aansluiting. Deze kaart ‘vangt’ het HDMI signaal op en zet dit om naar een video-stream die door je operating system wordt begrepen.

Een goede manier om een camera op je computer aan te sluiten is met een zogenaamde ‘video capture card‘. Nu komen deze kaarten in allerlei prijzen, maar de zogenaamde ‘game capture cards’ zijn eigenlijk wel de meest interessante. Dit zijn kaarten die eigenlijk bedoeld zijn voor gamers om hun gaming console als een XBox, PS/veel of welk apparaat dan ook -je merkt, ik ben geen fanatieke gamer- aan te kunnen sluiten op hun PC om te streamen.

Deze kaart is een voordelige optie om jouw video direct naar je PC te streamen.

Ook zijn er capture cards die direct in je PC ingebouwd kunnen worden. Als extra voordeel hebben veel van deze kaarten, dat ze niet alleen een HDMI input, maar ook een extra HDMI output poort hebben. Persoonlijk ben ik behoorlijk gecharmeerd van de Blackmagicdesign Intensity Pro (4K).

Wanneer je hier een monitor op aansluit zie je direct het beeld zoals de camera het ziet. Dit kan handig zijn, wanneer je geen assistentie hebt bij het opnemen van je video.

Meerdere camera’s

De oplossing hierboven besproken is goed voor één camera, of eigenlijk ‘een video signaal’, want het signaal hoeft niet altijd van een camera te komen. Heb je meerdere signaalbronnen, dan wil je een apparaat waarmee je makkelijk kan schakelen.

De Blackmagic ATEM Mini Production Switcher is waarschijnlijk wel de meest voordelige oplossing die er op de markt is. Je kan hier maximaal vier HDMI videobronnen op aansluiten. Hiervan is één bron gelijktijdig te activeren. Het signaal van de active bron wordt vervolgens aan de computer doorgegeven.

Op deze manier kan je snel en eenvoudig schakelen tussen verschillende videobronnen.

Een minder mooie, maar nog steeds goed werkbare oplossing is een capture card te gebruiken in combinatie met een HDMI switch.

De juiste camera

De webcam

(Toegevoegd 14 april 2020)

Hoewel technisch gezien waarschijnlijk de meest makkelijke camera, is de gemiddelde webcam ook de minst geschikte. Hoewel de beeldresolutie vaak goed genoeg is, is de webcam specifiek gemaakt voor een gebruik waarbij de gefilmde persoon zich op korte afstand bevindt. Inzoomen is vaak alleen softwarematig mogelijk en dan ook maar in zeer beperkte mate.

Bovendien gaat inzoomen zeer ten koste van de beeldkwaliteit.

De reden, dat ik toch de webcam noem is dat er op dit moment een enorme run is geweest op alle vormen van ‘streaming hardware’. Producten die het mogelijk maken om met een gewone videocamera te streamen zijn op dit moment wereldwijd vrijwel uitverkocht. Als ‘noodmaatregel’ kan je gebruik maken van een webcam, maar zie dit vooral niet als een permanente oplossing.

Statiefbevestiging

Zelf ben ik enorm gecharmeerd van de Microsoft LifeCam. Een klein ‘busje’ met een makkelijke klem waarmee je hem op een monitor kan bevestigen. Als aardige extra is het echter ook mogelijk deze camera op een statief te plaatsen.

Er zijn andere goed geschikte webcams, maar let er op, of de camera op een statief geplaatst kan worden.

Kabellengte

Webcams hebben eigenlijk per definitie een te korte kabel. Dat is logisch, want de camera is bedoeld om op een monitor geplaatst te worden. En de monitor bevindt zich normaal gesproken niet op een grote afstand van de camera.

Verleng je de USB kabel, gebruik hiervoor een USB verlengkabel van goede kwaliteit. Gebruik je een ‘goedkope’ kabel, dan is dit goed zichtbaar in je beeld.

Andere camera’s

Niet alle camera’s zijn geschikt om direct beeld door te geven. Een eerste belangrijk punt is of je camera een HDMI uitgang heeft. Heeft hij deze niet, dan is het mogelijk nog steeds mogelijk om hem aan te sluiten, maar dat is even buiten de scope van dit artikel.

Heeft hij wel een HDMI uitgang, dan kan het slim zijn om eens te kijken, wat je ziet, wanneer je de camera aansluit op je televisie. Van de vier video camera’s die ik hier in huis op mijn televisie aan kon sluiten, bleek er één het zoekerbeeld te tonen. Dus het beeld inclusief een knipperende rode punt naast het woordje ‘REC’, een indicatie van geluidsniveau en de mate waarin de batterij nog vol was.

Dat is niet echt het beeld wat je uit wilt zenden naar je cursisten.

Als vuistregel kan je aanhouden, dat de meeste DSLR camera’s ongeschikt zijn. Hoewel ze wel een HDMI uitgang hebben, krijg je bij de meeste van deze camera’s uitsluitend de foto’s te zien, die er op de kaart in de camera staan. Er zijn geen mogelijkheden om ook het zoeker beeld zichtbaar te maken.

Heb je echter wifi mogelijkheden met je DSLR, dan bestaat de mogelijkheid om via wifi je zoekerbeeld naar een app op je telefoon of tablet te sturen. Er zijn weer andere apps, die het beeld van je iOS of Android apparaat naar je computerbeeld kunnen sturen. Ik heb dit getest, maar je krijgt in de verwerking van je beeld zoveel ‘lag’ (vertraging) dat het eigenlijk onwerkbaar is.

Proberen het via deze weg aan de praat te krijgen is dus eigenlijk zonde van je tijd.

Laten we het vooral spannend houden!

Een tweede probleem is de voeding van je camera. Een voordelige camcorder is goed genoeg voor dit gebruik, maar je batterij is meestal goed voor maximaal 2 uur opnemen, als hij nog helemaal nieuw is. Is hij wat ouder, mag je blij zijn met een uur opnametijd.

Maak je gebruik van zo’n camera zorg dus altijd voor voldoende accu’s en houd vooral de resterende tijd in de gaten. Zorg ook voor een acculader.

Onder het kopje ‘de juiste camera’ heb ik al aangegeven, waarom een DSLR meestal niet de juiste camera is. Een tweede reden is dat de voeding van een DSLR niet echt gemaakt is voor het schieten van video. Voor mijn cursusvideo’s gebruik ik een DSLR met een extra ‘batterypack’. Maar zo’n batterypack plus extra accu’s kost bijna evenveel als een ‘handycam’, die veel beter geschikt is voor het maken van opnamen voor video streaming.

Maak je gebruik van een meer (semi-)professionele videocamera dan heb je meestal geen probleem met betrekking tot het accuvermogen. De meeste professionele camera’s hebben de mogelijkheid meerdere accu’s te plaatsen en deze met een ‘hot swap’ te verwisselen. Ook beschikken de camera’s vaak over de mogelijkheid om de camera direct op het lichtnet aan te sluiten.

Het ‘mixen’ van de bronnen

Nu zal je tijdens je cursus waarschijnlijk regelmatig van inputbron willen wisselen. Het ene moment wil je bijvoorbeeld zelf in beeld zijn, het ander moment wil je een presentatie laten zien.

Er zijn diverse programma’s die dit mogelijk voor je maken maar XSplit is naar mijn mening wel het makkelijkst programma om mee te werken.

Met behulp van dit programma kan je ‘videobronnen’ verzenden naar je cursisten. Afhankelijk van of je de betaalde of de gratis versie gebruikt, kan je vier (gratis) of meer (betaald) ‘scenes’ klaarzetten. Zo’n ‘scene’ kan bijvoorbeeld de input van je camera zijn of de output. Het programma wijst zichzelf eigenlijk en vanuit de makers is er een goede videocursus opgezet, die je op de XSplit site kan bekijken. Mocht je behoefte hebben aan een wat meer gestructureerde cursus (van ongeveer een uur) heeft Udemy een goede cursus.

Het ‘nadeel’ van XSplit is dat, wanneer jij voor de camera wilt presenteren, je een tweede persoon nodig hebt die de hard- en software wil bedienen.

XSplit dient op dezelfde PC te staan als de PC die je gaat gebruiken om je video te streamen. In je browser kan je kiezen welke videobron je wilt gebruiken. Eén van deze bronnen zal het XSplit programma zijn. Deze bron moet je dus kiezen.

Je hardware set-up

De hardware die je nodig hebt is natuurlijk afhankelijk van het type trainingen wat je geeft. Geef je trainingen waarbij hands on computergebruik belangrijk is, dan heb je een heel andere set up nodig, dan wanneer je bijvoorbeeld yogaklassen, marketing training of schilderlessen geeft. Maar laten we in alle gevallen eens bekijken, wat je graag als ‘input bronnen zou willen hebben.

Voor mijn eigen voorbeeld kijk ik graag naar WooCommerce – In Detail. Een training waarbij ‘in het echies’ slides, mijn verhaal en screencasts elkaar afwisselen.

De computercursus

Voor mijn eigen trainingen heb ik graag een camera die op mij gericht is. Dat is voor het onderdeel waar ik het algemene verhaal vertel. Tijdens dit verhaal is er een aantal slides te zien, die via een tweede bron (PowerPoint) worden getoond. En tenslotte wil ik natuurlijk mijn browserscherm kunnen casten.

In de opstelling gebruik ik een videocamera om mij als een talking head op te nemen. De slides worden op de broadcast computer door mijn zoon -die deze bedient- geladen. In XSplit wisselen scenes met mij in beeld en de slides links van mij en scenes met de slide in beeld en mij in een hoek onder elkaar af.

Op het moment, dat ik een screencast moet uitvoeren komt er even een titelslide op het totale beeld te staan en neem ik plaats achter een laptop die met een HDMI kabel verbonden is aan de ATEM Switch die ik eerder heb besproken.

Ga ik terug naar ’talking head’ modus, dan wordt er weer even een titel slide getoond en ga ik weer in beeld staan. Het LCD scherm van de camera is ‘omgeklapt’ zodat ik mijn positie in beeld kan zien.

Yoga lessen

Ik heb zelf nooit yogalessen gegeven, maar ik kan mij voorstellen, dat je voor yogalessen eigenlijk twee camera’s zou willen hebben. Eén camera die stationair jou volledig toont, wanneer je oefeningen voordoet en je publiek toespreekt, een tweede camera die, bediend, inzoomt op specifieke acties.

De marketing training

Waarschijnlijk heb je hier aan één camera voldoende. Het enige wat je hier nodig hebt is zijn de presentatie slides en een talking head. De camera kan dus direct via een capture kaart naar de computer die voor de broadcast wordt gebruikt.

Met behulp van XSPlit kan je wisselen tussen een slide, talking head, slide met een talking head in de benedenhoek of een talking head met een slide in een bovenhoek.

De schilderlessen

Voor een schildercursus zou ik twee camera’s gebruiken die met een ATEM Switch gewisseld worden. De ene camera toont de docent frontaal als ‘Talking head’, de andere camera toont de docent als deze op het doek staat te schilderen.

Worden er dingen uitgelegd, wordt de docent getoond als een talking head. Is de docent bezig, wordt de ‘schilderopstelling’ getoond.

Indien er geschilderd wordt naar voorbeeld is het aardig om het voorbeeld tijdens de ‘schilderopstelling’ in een hoek te tonen. Dit kan opnieuw weer met XSplit.

En bedenk het verder zelf….

Dit zijn natuurlijk maar enkele voorbeelden. Je kan vast zelf meer voorbeelden bedenken.

Feedback

Het ligt aan mij, maar ik vind het enorm moeilijk om tegen een camera te praten. Ik praat liever tegen mensen. Het is voor mij dan ook heel belangrijk, dat ik mijn cursisten kan zien.

Nu biedt alle video conferencing software de mogelijkheid om de deelnemers aan een gesprek zichtbaar te maken en bij een online cursus verzoek ik de cursisten dan ook ‘zichtbaar’ te zijn door zelf een webcam in te zetten. Het is ook voor de andere cursisten prettiger om te zien wanneer er een vraag wordt gesteld, wie nu eigenlijk de steller van de vraag is.

Aan de ‘streaming computer’ is een extra monitor bevestigd, die mij in staat stelt de deelnemers te zien.

De organisatie van je cursus

Het is al lastig om de aandacht tijdens een ‘gewone’ cursus vast te houden, bij een ‘digital classroom’ cursus wordt het nog veel lastiger. Het is daarom goed je cursus ‘op te breken’ in een aantal onderdelen van ongeveer een uur en tussen ieder uur een plas- en koffie pauze van ongeveer een kwartier te houden. Duurt je cursus een hele dag, zorg dan ook voor een ‘lunchpauze’ van een half uur.

Plan de inhoud van je cursus zo dat ieder ‘lesblok’ een afgerond onderwerp behandeld.

Vier of vijf lesblokken is meer dan genoeg voor één dag. Zorg daarnaast voor een extra lesblok met ‘questions and answers’. Biedt de cursisten de mogelijkheid om de vragen te mailen tijdens de cursus. Wanneer je weet welke vragen je kan verwachten, kan je ze groeperen en als zodanig makkelijker in combinatie beantwoorden.

Als dit blogartikel niet voldoende is…

Sommige mensen kunnen makkelijk aan de slag, wanneer ze eenmaal een goede beschrijving hebben gelezen. En als jij één van die mensen bent, dan heb ik dit blogartikel voor jou geschreven. Ik hoop dan ook dat je snel weer ‘up and running’ bent met het geven van trainingen.

Andere mensen hebben liever wat meer praktische voorbeelden en de mogelijkheid om vragen te stellen. Voor die mensen organiseer ik een aantal live online trainingen. In deze trainingen laat ik je in detail zien, hoe deze hele configuratie werkt en hoe jij straks ook online weer helemaal beschikbaar kan zijn voor het geven van trainingen.

Voor meer informatie verwijs ik je graag naar de speciale pagina voor de training ‘Trainen in een Digital Classroom‘

En een vriendelijke verzoek…

Dit artikel is een volledige blauwdruk hoe je als trainer en of kennisondernemer bezig kan blijven met het geven van trainingen. Deze kennis deel ik in dit artikel met jou. Omdat ik goed besef, dat ik niet de enige ben, die voor deze uitdaging heeft gestaan en niet iedereen zelf de oplossing kan realiseren.

Er zijn letterlijk duizenden kennisondernemers die op dit moment voor dezelfde uitdaging staan.

Ik verzoek je dan ook heel vriendelijk om als dank voor het delen vanuit mijn kennis, zelf ook een keer heel ‘mede-deelzaam’ te zijn, door dit blogartikel op zoveel mogelijk social media te delen. Help jouw collega ondernemer in deze moeilijke tijden om hun koppen boven water te houden.

Blijf veilig. Blijf thuis. Maar blijf vooral ook sociaal!