Online cursus ontwikkelen met AI ondersteuning – Wat je wel en niet moet doen!

Een online cursus ontwikkelen met AI, is dat (al) mogelijk of is het nog science fiction?

Er valt niet te ontkomen aan de online hype rond AI. Tools als ChatGPT, Gemini en Copilot lijken alles te kunnen: van teksten schrijven tot complete websites bouwen.

Op een platform als Appsumo wordt regelmatig een product gepresenteerd voor ‘AI course development’ en de claim dat je met enkele zinnen complete cursussen kan maken, wordt daar regelmatig als marketingbelofte gedaan. Wat niet beloofd wordt, is dat de cursus ook enige kwaliteit heeft.

Omdat Appsumo een 60-dagen niet-goed-geld terug beleid heeft, heb ik er een aantal even heel kort geprobeerd, en de resultaten waren -zoals verwacht- bedroevend.

De geteste tools werkten allemaal ongeveer op dezelfde manier.

1. Geef een prompt in met betrekking tot het type cursus wat je wilt maken.
   Daarnaast gaven twee van de drie geprobeerde omgevingen nog een aantal extra parameters die je al dan niet kan gebruiken voor meer specifieke kenmerken. Zoals ‘Doelgroep’, ‘Niveau’, ‘Aantal lessen’ en ‘cursusduur’.
2. Aan de hand van de prompt en de parameters wordt vervolgens een outline gegenereerd. Je kan hier onderwerpen uit de outline verwijderen, de volgorde aanpassen en eventueel nog onderwerpen aan de outline toevoegen. Eén van de omgevingen had nog de mogelijkheid om zelf een DOCX of PDF document te uploaden per onderwerp, waarvan de inhoudt dan ook in de les wordt betrokken.
3. Vervolgens wordt de cursus gegenereerd. En -geheel volgens verwachting- krijg je bedroevend oppervlakkige cursussen met een aantal overduidelijke fouten in de content. Wanneer je ervoor kiest videolessen te genereren (een optie bij twee van de platforms) krijg je een rommelige ‘hap snap’ collage van korte fragmenten uit YouTube video’s, die eerder afleidend dan ondersteunend werken. De AI stem die de cursus van commentaar voorziet had op één van de platforms bovendien een heel merkwaardige beklemtoning van de Engelse taal. Slechts één platform had een optie om de cursus in het Nederlands te ontwikkelen, en de stem bij deze video’s in het Nederlands op dit platform klonken alsof Barry Hughes opnieuw tot leven was gewekt.

Het eindresultaat was dus bedroevend, maar zelfs als het een prachtig eindresultaat zou zijn geworden, zou de werkelijke waarde van het product ‘bedenkelijk’ voor mij zijn.

Hoe zit het met auteursrecht?

In veel landen is bepaald, dat er geen auteursrecht rust op AI gegenereerde content. Maar wanneer AI gegenereerde video een aaneenschakeling is van de videobeelden uit andere, wel auteursrechtelijk beschermde, bronnen, berust er nog steeds wel auteursrecht op de bronnen. Jouw eindresultaat is echter niet auteursrechtelijk beschermd. Kortom, je hebt een videoles die wettelijk gezien vrij ‘gedeeld’ kan worden, maar je loopt wel een risico een proces aan je broek te krijgen voor de video die je in deze les hebt gebruikt.

Het platform is duurder dan je denkt!

Alle drie de platforms hadden ‘kleine lettertjes’. Natuurlijk! Want het bedrag wat je betaalt voor het platform is voor het gebruik van de app, niet voor het gebruik van AI. Op twee platforms moest je een eigen OpenAI API code ingeven die gebruikt wordt om AI te gebruiken, op een derde platform werkt het op basis van tokens die je moet kopen. Op dat laatste platform kan je 15 minuten cursus per maand ontwikkelen, zonder bij te hoeven betalen, op de eerste twee platforms betaal je altijd bij.

Waarom een AI course-generation tool altijd zal falen!

Ok, deze vraag is een beetje te stellig, omdat ik in 2020 niet kon vermoeden dat wat we nu met AI kunnen in de -toen- komende 10 jaar mogelijk zou zijn. Maar met generatieve AI, het soort AI wat we nu allemaal zo vrolijk gebruiken, is het onwaarschijnlijk, dat er ooit originele content gegenereerd gaat worden. Alles wat ChatGPT en andere AI diensten doen is op een slimme manier beschikbaar materiaal hergebruiken. Wat er ontbreekt aan gegenereerde AI cursus ontwikkeling is een creatieve oplossing en/of persoonlijke ervaring.

Wanneer ik iets wil leren over een onderwerp, is het voor mij makkelijker om direct mijn vragen aan ChatGPT te stellen -liefst met ‘Voer diepgaand onderzoek uit’ geactiveerd- om iets te leren en te ontdekken waar ik het kan leren, dan dat ik jouw cursus zou kopen. Ik koop cursussen, omdat ik wil leren van de praktijkervaring van de docent, niet omdat ik een algemeen gegenereerd verhaaltje wil horen. Het algemene verhaal? Daarvoor is ChatGPT goed genoeg!

Niets nieuws onder de zon

En daarmee is er eigenlijk niets nieuws onder de zon. Sinds 2011 help ik ondernemers bij het ontwikkelen van online trainingen. En toen kreeg ik regelmatig te horen ‘waarom zou ik een online cursus aanbieden, als alles al op het Internet te vinden is’. Het ‘waarom’ zat hem toen -en zit hem nog steeds- in de persoonlijke ervaring en jouw specifieke viewpoint die je aan de cursus toe kan voegen.

Dat is iets wat je met een cursus ontwikkelen met AI niet kan! Generatieve AI heeft bestaande content nodig om ‘opnieuw te kunnen bewerken’. Er wordt niets of weinig nieuws aan toegevoegd, en nog veel belangrijker: Generatieve AI heeft geen ‘standpunt’. Wat dat betreft, is ChatGPT of enig andere generatieve AI toepassing niet veel anders, dan iemand die over het hele Internet googled en aan de hand van de resultaten op Google een cursus gaat ontwikkelen, zonder daadwerkelijke kennis van het onderwerp te hebben. ChatGPT cs. is alleen wat sneller dan de menselijke tegenhanger, maar de cursussen zijn en blijven net zo ongeïnspireerd bij een gebrek aan daadwerkelijke kennis.

En toch kan AI jouw cursusontwikkeling versnellen

Over één ding zijn we het eens. Jouw unieke ervaring en jouw unieke benadering zijn de belangrijkste factoren voor een succesvolle online cursus. En geen ‘Generatieve AI tool’ kan dat voor je overnemen. Maar het is wel mogelijk om AI in te zetten om dit hele proces te versnellen. De grootste klus, het genereren van de content, is en blijft echter jouw taak.

1. Sneller structuur aanbrengen in je lesstof

Wanneer ik begin met het ontwikkelen van een cursus ben ik al snel een dag kwijt puur voor de structuur van de cursus. Er zijn echter diverse AI tools die je hierbij kunnen helpen. Zelf maak ik hierbij graag het liefst gebruik van een ‘Diepgaand Onderzoek’ bij ChatGPT. Je hebt hiervoor wel een betaald account nodig, maar dat is zeker de moeite waard. Wanneer je bovendien aangeeft welke structuur je wenst (verschillende online leeromgevingen hebben verschillende structuren, waarin de inhoud ingevoerd moet worden), kan je een kant en klare ‘kapstok’ krijgen om je daadwerkelijke content aan op te hangen.

Maar laat AI vooral niet de content bedenken. Daar is en blijft jouw unieke kennis en ervaring bij noodzakelijk.

2. Transcripties van video en audiobestanden

De meeste cursussen die ik zelf ontwikkel hebben geen ‘meerwaarde’ door hiervoor een transcriptie bij te voegen, omdat vrijwel al mijn cursussen gebaseerd zijn op screencasts, het opnemen van het beeld op je beeldscherm. Maar voor veel cursussen is het beeld ondersteunend, en niet noodzakelijk- voor de tekst. Helemaal natuurlijk wanneer jouw cursus hoofdzakelijk een ‘talking head‘ of audio cursus is. Een transcriptie van wat er gezegd wordt, kan dan handig zijn. Per slot van rekening is het makkelijker te zoeken in een PDF document, dan in een aantal video of audio bestanden, wanneer je iets terug wilt vinden.

Het ‘overtikken’ van een audio of video bestand is echter een tijdrovende bezigheid. Met sites als Whisper of Cockatoo kun je echter in een handomdraai transcripts van je audio en video bestanden maken.

3. Automatisch quizvragen laten genereren

Wil je toetsen toevoegen aan je cursus? Het automatisch genereren van oefenvragen met behulp van AI is eenvoudig. Voer een stuk lesinhoud in -of upload de documenten, afhankelijk van de mogelijkheden van het platform- en laat hier multiple choice oefenvragen met goede en foute antwoorden bij bedenken.

Kijk wel de vragen en antwoorden goed na. Mijn ervaring is dat ChatGPT soms wat problemen heeft met het bedenken van foute antwoorden. Het gebeurt meer dan eens, dat een ‘fout’ antwoord eigenlijk ook goed is. Bedenk, dat ChatGPT als ‘kenniskader’ alleen de informatie gebruikt, die jij hebt opgegeven.

Ook is het belangrijk het niveau van de vragen te controleren. Passen de vragen wel bij het niveau van je doelgroep?

4. Alternatieve uitleg of oefenvormen genereren

Niet iedereen leert op eenzelfde manier. In het tweede punt in deze lijst heb ik al aangegeven, dat je transcripties kunt genereren vanuit video of audio bestanden.

Waarschijnlijk weet je al, dat niet iedereen op eenzelfde manier het best leert. Ruwweg kun je vier vormen van leren onderscheiden. Visueel, auditief, tekstueel en praktisch.

Een visueel ingestelde cursist kijkt het liefst wat er geleerd moet worden. Voor deze cursist is video het beste medium.

Een auditief ingestelde cursist luistert het liefst. Voor deze cursist is audio het beste medium.

Een tekstueel ingestelde cursist, die leest het liefst, lessen in tekstformaat passen het best hij deze cursist.

En een praktisch ingestelde cursist werkt het liefst aan de hand van voorbeelden. Voor deze cursist kunnen zowel video -met veel ‘how to’ en weinig theorie- en tekst instructies, liefst met veel afbeeldingen, de beste methoden zijn om te leren.

Maar vaak is het niet alleen hoe de content wordt gepresenteerd, maar ook hoe de content is opgebouwd, wat het verschil maakt. Een tekst bedoeld voor mensen die tekstueel leren voorlezen op video werkt niet echt voor visueel ingestelde cursisten. Het zijn ‘teveel woorden’. Veel van deze woorden kan je vervangen door het gebruik van beeldmateriaal.

Je kan AI gebruiken om vanuit een geschreven tekst scripts te genereren die je als input kan gebruiken voor het zelf creëren van de andere media op een voor de doelgroep passende manier.

Voorbeeld prompts

Enkele voorbeelden van prompts die je zou kunnen gebruiken

Visueel ingestelde cursisten

Maak op basis van onderstaande tekst een videoles script geschikt voor visueel ingestelde cursisten. Houd rekening met visuele elementen, voorbeelden die in beeld kunnen worden gebracht en weinig overbodige tekst.

[En vergeet de tekst niet in te plakken]

Auditief ingestelde cursisten

Maak op basis van onderstaande tekst een audiolesscript geschikt voor auditief ingestelde cursisten. Gebruik levendige taal, herhaling waar nodig, en zorg dat uitleg begrijpelijk is zonder visuele context.

[En vergeet de tekst niet in te plakken]

Praktijk gerichte cursisten

Maak op basis van onderstaande tekst een praktische instructie, geschikt voor cursisten die leren door te doen. Geef een heldere stap-voor-stap uitleg met concrete voorbeelden of opdrachten die ze meteen kunnen uitvoeren.

[En opnieuw is het handig, wanneer je niet vergeet de tekst in te plakken]

Wanneer je de verschillende uitleg- en oefenvormen deel uit laat maken van je cursus, zal dit je potentiële doelgroep aanzienlijk vergroten.

5. Tijdswinst bij het schrijven van e-mails en lesintroducties

Laat AI concepten maken voor welkomstmails, lesintroducties of feedbackberichten. Je hoeft ze alleen nog aan te passen aan jouw tone-of-voice.

6. Samenvattingen en highlights genereren

AI toepassingen kunnen ook heel goed gebruikt worden om een samenvatting van een les of module te genereren. Die samenvatting van de les kan je -afhankelijk van je LMS Platform– in een introductie bij de les tonen, of gebruiken voor een korte samenvatting. Binnen een module -of hoe jouw LMS een groep lessen ook noemt- kan je een samenvatting van de lessen binnen een module samenvatten in een laatste ‘samenvatting’ les binnen die module. Vergeet in het laatste geval niet terug te linken naar individuele lessen.

7. Ondersteunend materiaal genereren

Je kan AI gebruiken voor de opbouw van werkbladen en/of werkboeken. Bijvoorbeeld met deze eenvoudige prompt:

Maak een opzet voor een werkblad bij deze les, inclusief reflectievragen en praktijkopdrachten.

8. Vertalingen van je cursus

Wanneer je je cursus in één taal ontwikkeld, maar ook sprekers van andere talen wilt kunnen bereiken, kan AI je helpen om een initiële vertaling van je cursus te maken. Er zijn tools die je video’s ‘live’ vertalen, maar die zou ik je beslist niet aan willen bevelen. Je hebt geen of weinig controle over wat je bezoeker te zien krijgt. Wat je wilt is een bestand in het .srt of .vtt formaat wat je in de meeste videoplayers kan uploaden en gebruiken voor de ondertiteling. Het voordeel hier is, dat je eerst zelf de vertaling kan (laten) controleren op juistheid, waardoor je vreemde vertalingen kan vermijden.

Enkele online tools waarmee je ondertiteling en vertaalde ondertiteling kan exporteren:

• Descript: genereren, correctie en vertaling. Export in .srt en vtt.
• Kapwing: genereren, correctie, vertaling. Export als srt. Ook een mogelijkheid om het in een eigen opmaak in een video in te branden
• Veed.io: genereren, correctie en vertaling. Export als .srt, .vtt en .txt of in een eigen opmaak ingebrand in de video.

Dit zijn slechts drie van de tools. Video platforms als Vimeo, YouTube en Bunny.net bieden ook tools aan voor online transcriptie en/of ondertiteling en vertaling. Het voordeel hiervan is, dat je alle tools binnen één platform hebt. Voor video hosting op zich is Bunny.net mijn favoriet van deze drie, mede gezien door de krachtige beveiligingsmogelijkheden om illegaal kopiëren tegen te gaan (100% voorkomen is onmogelijk, maar Bunny.net maakt het heel moeilijk).

Voor het vertalen van geschreven tekst, is ChatGPT een goede tool -vooral wanneer je een betaald account hebt- maar wil je echt het neusje van de zalm, dan kan ik je DeepL aanbevelen.

Wil je jouw website ook vertalen naar andere talen, dan is WPML wellicht de beste keuze. Sinds versie 4.5 ondersteunt WPML ook het automatisch vertalen, onder meer door een integratie met DeepL.

9. Doelgroepen simuleren

Het ligt misschien niet direct voor de hand, maar je kan ChatGPT ook prima gebruiken om de content van je les te evalueren op bruikbaarheid van je doelgroep.

Hieronder volgen enkele voorbeeld prompts

• Hoe zou een ZZP-er in de leeftijdsgroep van 40-55 en minimaal een MBO+ opleiding onderstaande tekst begrijpen?
• Mijn doelgroep voor onderstaande tekst zijn professionals in de gezondheidszorg met minimaal 5 jaar ervaring en een HBO+ opleiding. Geef suggesties hoe ik de tekst voor deze doelgroep kan verbeteren.
• Welke vragen kan een cursist hebben bij deze module?

10. Content hergebruiken of herschrijven voor andere kanalen

Wanneer je cursus klaar is, wil je deze natuurlijk promoten. En mijn ervaring is, dat het promoten van een cursus meer tijd kost dan de ontwikkeling zelf. Wanneer je een betaald ChatGPT account hebt, kun je via ‘diepgaand onderzoek’ de complete content van je cursus gebruiken om een aantal blogposts te genereren die je vervolgens kan gebruiken voor Facebook, LinkedIn, je blog of andere kanalen. Je kan dezelfde content gebruiken voor de initiële opzet van een e-book.

Kortom wanneer je klaar bent met je cursus, kan ChatGPT of een vergelijkbaar platform van onschatbare waarde zijn.

Wat je vooral niet moet doen

Hierboven vind je een tiental tips hoe je AI kan gebruiken bij het ontwikkelen van een online cursus. Ik wil je echter ook wijzen op een aantal zaken, die je beslist niet moet doen.

1. Structureel afbeeldingen voor je cursus via AI genereren

Een jaar geleden waren AI afbeeldingen nauwelijks acceptabel. Vooral wanneer er mensen in voorkwamen. Mensen met vier of zes vingers aan een hand, vreemd geplaatste ogen (soms zelfs een derde oog) of oren van ongelijke hoogte waren aan de orde van de dag.

Inmiddels is de AI beeldgeneratie beter geworden en ‘AI afbeeldingen’ zien er meer natuurlijk uit. Maar toch, wanneer ik probeer via prompts een afbeelding te genereren kost het mij een aantal pogingen voor ik werkelijk een afbeelding heb, die ik min of meer acceptabel vind.

Omdat iedere keer dat ik afbeeldingen genereer ik direct of indirect hiervoor betaal (sommige platforms reken je af per afbeelding, andere per ‘token’, maar geen enkel platform wat ik ken geeft ‘onbeperkte pogingen) heb ik inmiddels gemerkt, dat voordelige image banks vaak een beter en voordeliger resultaat opleveren dan AI afbeeldingen. Voor een enkele afbeelding nu en dan is dit acceptabel, maar wanneer ik voor een cursus letterlijk tientallen tot honderden afbeeldingen nodig heb, is vaak een goede image bank -zelf gebruik ik het liefst Depositphotos– een enorme besparing van tijd en geld ten opzichte van AI image generation tools.

Om de ‘gewenste’ afbeelding via AI te krijgen ben ik veelal 1-2 uur bezig. Om gewenste afbeelding in een image bank te vinden, ben ik zo’n 3-5 minuten bezig. Zet dit af tegen je uurtarief en vraag je af hoeveel een afbeelding je werkelijk gekost heeft. Mijn ervaring is dat zelfs zonder mijn eigen tijd te betrekken, je met een image bank veel voordeliger uit bent, wanneer je een goede deal hebt gesloten.

Zelf ‘teer’ ik nog steeds op mijn tegoed aan afbeeldingen wat ik drie jaar geleden via AppSumo heb gekocht bij Depositphotos. AppSumo is een soort ‘koopjesmarkt’ waar je digitale online producten voor een fractie van de prijs kan kopen. En dat allemaal legaal.

Op het moment dat ik dit schrijf heeft AppSumo hier geen aanbieding voor, maar ze hebben dit minimaal jaarlijks. Wanneer je je inschrijft op hun nieuwsbrief, krijg je regelmatig bericht van de aanbiedingen die ze hebben. Op het moment dat ze een aanbieding met betrekking tot Depositphotos hebben, is dit meestal meer dan de moeite waard.

Bovendien hebben ze vaak leuke andere aanbiedingen voor tools, waaronder AI tools, waarbij je slechts een fractie betaalt van de ‘gewone’ prijs. Bovendien kan je deze tools altijd 60 dagen uitproberen. Bevalt het niet, krijg je je geld terug (en mijn ervaring is, dat dit vaak binnen een uur, maar in ieder geval dezelfde dag gebeurt).

Een tweede goede bron van afbeeldingen is Envato Elements. Envato Elements biedt veel meer dan alleen maar aanbiedingen. Voor een bescheiden maandelijks bedrag kan je talloze digitale producten onbeperkt downloaden. Waaronder bijvoorbeeld afbeeldingen en stockvideo voor je cursus, Photoshop, AfterEffects, PremierePro of Davinci Resolve templates en nog veel meer… voor enkele tientjes per maand heb je onbeperkte toegang tot talloze digitale resources handig bij het ontwikkelen van je online cursus.

2. Talking head video generators gebruiken

Het is misschien aardig voor een kort reclame filmpje, maar voor een online videocursus is het beslist een slecht idee om ‘talking head’ video generators te gebruiken.

Wat is een ‘talking head video generator’? Het is een AI tool, waarbij jij jouw geschreven tekst kan uploaden en een ‘persona’ (foto) en een stem kan kiezen, waarvan vervolgens een video gecreëerd wordt van die persona, die jouw verhaal met de door jou gekozen stem voorleest.

Waarom is dit een slecht idee?

Het eerste reden is, omdat het je cursus uitgesproken saai maakt. De stem mist intonatie en de ‘sprekende foto’ mist ook iedere vorm van ‘leven’. Voor een kort reclame filmpje valt het niet op, en zelfs wanneer het opvalt, is het niet storend. Maar bij een langere presentatie krijg je het idee, dat je opnieuw in de klas bent beland van die leraar economie die met een monotone stem regelrecht uit je schoolboek voorlas.

Een tweede reden is, omdat jij in een videocursus de ultieme kans hebt jezelf te presenteren. Jij bent het, de ‘unieke [vul zelf je naam in]’ die op jouw geheel eigen manier de stof brengt. Een ‘AI gegenereerde’ talking head video stript je van je eigen persoonlijkheid en vertelt jouw (potentiële) cursist dat jij vervangbaar bent door een computer.

3. AI chat functies implementeren om je cursisten te antwoorden

Wanneer je chat functies voor cursisten aanbiedt, wil je cursist met jou praten. Je cursist wil jouw unieke kennis raadplegen om diepere kennis van de lesstof te krijgen. Dat is niet iets waartoe AI (nu) in staat is. Zorg dat je cursist vragen kan stellen, maar gebruik hiervoor de Q&A mogelijkheden van je LMS platform. En beantwoord dit persoonlijk.

Wil je jouw online cursus ontwikkelen of upgraden, of zoek je naar een beter platform voor je reeds bestaande cursussen?

Sinds 2011 ondersteunt WordXPression zelfstandige professionals en MKB-bedrijven bij het succesvol opzetten en verkopen van online cursussen. Of je nu coach, trainer, therapeut of opleider bent – wij helpen je om jouw kennis professioneel en effectief online te brengen.

We begeleiden je niet alleen bij de inhoudelijke ontwikkeling van je cursus, maar bieden ook praktische trainingen op het gebied van cursusplanning, videoproductie en videomontage – allemaal gericht op het maken van sterke, leerzame online lessen.

Daarnaast zorgen we voor de technische kant: de implementatie van een gebruiksvriendelijk en betrouwbaar Learning Management System (LMS) binnen jouw WordPress-website. We werken met bewezen platforms zoals WP Courseware, LearnDash en MasterStudy LMS, en adviseren je over de beste keuze voor jouw situatie.

Wil jij je expertise vertalen naar een online leerproduct waar je klanten echt iets aan hebben? Met WordXPression heb je een ervaren partner aan je zijde die techniek, inhoud én strategie met elkaar verbindt.