Gutenberg brengt nieuwe mogelijkheden in WordPress. Maar tot welke prijs?
In de eerst volgende grote update van WordPress (versie 5.0) komt hij er aan. De Gutenberg editor. Wanneer ik met klanten praat over deze nieuwe editor, begrijpen echter maar weinig mensen, hoeveel impact dit kan hebben op je website. Het is misschien wel één van de meest ingrijpende aanpassingen in WordPress sinds de overgang van 1.5 naar 2.0.
Waarom Gutenberg?
‘If it isn’t broken, don’t mend it’. Waarom zou je in vredesnaam de bestaande TinyMCE editor in WordPress willen vervangen? Eén hele goede reden is, dat deze editor zijn beperkingen heeft. Hoewel het een prima tekst editor is, is deze wat minder geschikt voor het opmaken van een webpagina. Probeer bijvoorbeeld maar eens drie afbeeldingen naast elkaar te plaatsen.
Dat is één van de redenen, dat visuele pagebuilders al snel populair werden in WordPress. Op deze manier kan je heel makkelijk je pagina opmaken. Zo’n visuele pagebuilder heeft echter ook zo zijn nadelen, die in het blogartikel hierover uitgebreid besproken worden.
Je kan de Gutenberg editor het best zien als een ’tussenoplossing’ tussen enerzijds de visuele pagebuilders en anderzijds de klassieke TinyMCE editor.
Spelen met blokken
In de klassieke TinyMCE editor tik je gewoon je tekst in. En wil je wat plaatjes of andere content toevoegen, dan doe je dat gewoon. Dat gaat niet altijd goed. Soms krijg je te maken met tekst die ongewenst om plaatjes, video’s of andere toegevoegde content heenloopt.
In de Gutenberg editor zal dat niet meer gebeuren. Het idee van deze editor is namelijk dat alle content in blokken komt te staan. Je bouwt je pagina of je blogbericht dus op uit afzonderlijke content blokken, die je als het ware op elkaar stapelt.
Het is wellicht iets meer werk, maar je hebt veel meer controle over het eindresultaat. Prachtig toch? Wat is dan het probleem?
Nou, maak je borst maar nat, want bij de overgang naar Gutenberg kan je meerdere problemen verwachten.
De manier waarop je je afbeelding kan plaatsen verschilt nogal
Het eerste probleem waar ik zelf tegenaan liep, was dat ik de afbeeldingen niet meer kon plaatsen zoals ik was gewend. Wat WordPress namelijk standaard doet, op het moment dat jij een afbeelding upload, is daar een aantal versies van maken. Upload je één afbeelding, dan maakt WordPress daar automatisch een aantal afbeeldingen in verschillende formaten van. Op deze manier kan je handig vanuit de mediabibliotheek een afbeelding bijvoorbeeld de ene keer als een thumbnail, een andere keer als 200×300 en een derde keer als 600×900 pixels tonen.
Bij het invoegen van de afbeelding in de pagina kies je het formaat en de juiste afbeelding wordt getoond. Wat minimaal net zo belangrijk is, is dat op de achtergrond WordPress ook rekening houdt met mobiele apparaten. Want kan de telefoon waarmee je een pagina bekijkt een groot formaat niet aan, dan zal niet de grote afbeelding naar de telefoon worden verzonden, maar een kleiner formaat. Hiermee bespaar je bandbreedte. Toch handig en voordelig als je op een mobiel netwerk zit.
Het afbeeldingsblok in de Gutenberg editor biedt – in de huidige versie- deze optie niet. Je zal dus zelf zorg moeten dragen, dat je afbeelding direct in het juiste formaat wordt geüpload. En heb je een kleiner apparaat waarop je de site bekijkt, zal er heel wat overbodige data over de lijn gaan.
Ook is het een stuk lastiger om de afbeelding goed te positioneren.
Het gebruik van kolommen werkt (nog) niet goed.
Ik moet hierbij eerlijk nageven, bij het blok ‘kolommen’ staat dat het nog in beta is, dus we mogen verwachten, dat het beter zal werken, wanneer de definitieve versie uit is.
Maar één van de belangrijke redenen dat pagebuilders zo populair zijn, is dat je hier makkelijk informatie naast elkaar kan plaatsen. En dat is in de Gutenberg editor wel een erg complex om te doen. Ik maak hier niet teveel woorden aan vuil, omdat ik verwacht dat het in de uiteindelijke versie opgelost zal zijn. Maar vooralsnog maakt het mij niet enthousiast over deze editor.
Allerlei ‘add ins’ voor TinyMCE werken niet in Gutenberg.
Heel veel plugins hebben speciale ‘add ins’ voor TinyMCE. De meeste van deze add ins dienen ervoor om makkelijke ingewikkelde shortcodes ‘op te kunnen bouwen’. Helemaal wanneer een shortcode een groot aantal parameters heeft, is het wel handig wanneer ik door een aantal vakjes aan te kruisen en enkele velden in te vullen deze shortcode direct in kan voegen.
Helaas zullen de meeste van deze ‘extra knoppen’ die worden toegevoegd door plugins ontbreken in je Gutenberg editor. Je plugins zullen eerst ‘Gutenberg geschikt’ gemaakt moeten worden voor dit weer terugkomt.
Er is een groot aantal thema’s gerapporteerd, wat niet goed met Gutenberg samenwerkt.
Zelf heb ik met het Genesis thema geen enkel probleem met de Gutenberg editor. Maar er is een groot aantal plugins gerapporteerd, wat dit wel heeft.
Veel pagebuilders ‘doen het niet meer’ als Gutenberg geïnstalleerd is.
Veel pagebuilders -met name de pagebuilders die ‘shortcodes’ genereren- zullen het ineens niet meer doen, wanneer de Gutenberg editor is geïnstalleerd. Begrijp me goed… je bestaande pagina’s blijven gewoon zichtbaar. Maar op het moment dat je een nieuwe pagina aan wilt maken, zal je merken, dat de keuze voor de jou vertrouwde pagebuilder is verdwenen.
En nog veel meer…
Bovenstaande heb ik allemaal ontdekt in een half middagje testen van de Gutenberg editor op kopieën van verschillende bestaande WordPress sites die ik ooit heb gemaakt. Ik werd hier niet vrolijk van.
Het is dus zaak wanneer straks de Gutenberg editor definitief beschikbaar komt -en de TinyMCE editor zal worden vervangen- je niet zomaar zonder enige voorbereiding klikt op ‘Update naar WordPress 5.0’. De update van 4.9.x naar 5.0 is een heel ingrijpende. En dit zal je eigenlijk als een klein projectje op moeten pakken.
Project WordPress 5.0
Afhankelijk van wanneer jij er tijd aan kan besteden, heb je de volgende keuzemogelijkheden :
- Je test op het moment dat WordPress 5.0 er aan komt.
- Je test nu -bijvoorbeeld omdat je in de vakantieperiode meer tijd hebt.
En als je nu wilt testen, dan kan dat makkelijk door in je huidige site de Gutenberg plugin te plaatsen. Want ook op dit moment is deze editor al beschikbaar. Alleen niet ‘ingebouwd’ maar als plugin.
Dit testen doe je natuurlijk niet op je huidige website. Je maakt een kopie van je website en plaatst deze onder een andere domeinnaam. Dit ‘klonen’ van je website kan je onder doen met de All in One Migration plugin. Deze plugin zorgt namelijk ‘onder water’ direct voor alle aanpassingen in paden en domeinnamen.
Na het klonen test je eerst of je site naar behoren werkt. Is dit zo, dan installeer je de Gutenberg plugin of doe je de upgrade naar 5.0 en test dan opnieuw. Ga een aantal blogposts en pagina’s wijzigen. Voeg nieuwe blogposts, pagina’s en producten toe. Gebruik je Gravityforms of een andere formulieren plugin? Pas dan ook wat formulieren aan, voeg formulieren toe aan pagina’s en maak een nieuw formulier. Vergeet ook niet te testen of video, H5P of enige andere interactieve content nog steeds goed werkt.
Na deze test heb je een aantal mogelijke uitkomsten:
- Het werkt prima, en ik vind deze editor een vooruitgang.
- Het werkt niet.
- Het werkt prima, maar ik werk niet graag met deze editor.
In de laatste twee gevallen, biedt WordPress de mogelijkheid om de ‘Gutenberg’ editor te vervangen door de klassieke TinyMCE editor.
De werkelijke update
Voor je de werkelijke update naar WordPress 5.0 doet, maak je eerst een backup van je website. Daarna voer je de update uit en afhankelijk van je wensen (wel of geen Gutenberg) installeer en/of activeer je de gewenste plugins.
Test daarna nogmaals goed. Werkt alles naar behoren, kan je weer vrolijk doorgaan met je WordPress website.
Extra support
De migratie naar WordPress 5.0 is -indien je het veilig wilt doen- een complex proces. Het is heel goed mogelijk, dat je tijdens deze migratie ‘een extra handje’ kan gebruiken. En dan komt de WordXPression Support Strippenkaart natuurlijk goed van pas. Hiermee krijg je extra ondersteuning op het moment dat jij het nodig hebt.
Denk jij deze extra hulp nodig te hebben, let er dan wel op, dat bij de release van WordPress 5.0 naar verwachting het aantal supportverzoeken aan WordXPression groot zal zijn. De exacte datum voor de release van WP 5.0 is nog niet bekend, maar zodra deze bekend is zal ik tijd vrijmaken voor ondersteuning. Degenen die op dat moment ‘strippenkaart klanten’ zijn krijgen prioriteit bij deze ondersteuning.
Ontdek zelf ook het gemak van de support strippenkaart. Bovendien krijg je tot 1 september 2018 15% korting op de standaard tarieven (ben je een bestaande klant en heb je een ‘special deal’ op strippenkaarten, krijg je hierop geen extra korting).